न्हू संविधानं नेवाःतय अधिकार सुनिश्चित याःगु मदु : बालगोपाल श्रेष्ठ

हलिमय् नेवाःतयगु संगठन वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया नायः बालगोपाल श्रेष्ठ थ्व इलय् येँय् झायाच्वनादीगु दु । वयकः थौंकन्हय् नेवाःतय् थीथी ज्याझ्वलय् व्यस्त जुयाच्वनादी । न्हूदँया लसताय् वयकः सक्रिय रुपं भिंतुना र्याली व सभाय् ब्वति कयादी गु खः ।

नेपालय् दुबलय् पेशागत रुपं वयकः पत्रकार खःसा थ्वया लिपा शोधकर्ताया रुपय् वयकलं ज्या यानादिल । शोधकर्ताया ल्याखं थौंकन्हय् वयकः नेदरल्याण्डय् च्वंच्वनादीगु दु । नेपालभाषा, नेवाः आन्दोलन व साहित्यिक गतिविधिइ न्हापांनिसें हे क्रियाशील व्यक्तित्व बालगोपाल श्रेष्ठया छेँ सक्वय् खः ।

नेवाः अनलाइन न्यूजलिसे जूगु खँल्हाबल्हा थन न्ह्यब्वया च्वना ।

छि नेपालय् दीगु इलय् छु याना च्वनादिया ?
नेपालभाषा व नेवाः आन्दोलनयात कयाः ज्या यानाच्वंपिं व्यक्तिपिंनाप नापलायेगु व थःयात सःतूगु थीथी ज्याझ्वलय् ब्वति कायेगु याना च्वनागु दु । थःगु हे बूगु छेँ सक्वय् फुगु चाःगु ग्वाहालि छु यायेफइ धइगु खँ बिचाः यानाच्वनागु दु ।

वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया निक्वःगु सम्मेलनया तयारी गुकथं जुयाच्वंगु दु ?
वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया निक्वःगु सम्मेलन अमेरिकाया वासिङ्गटन डिसीइ मार्च २५, २६ व २७ तारिखय् यायेगु निर्णय जूगु दु । उगु सम्मेलनया निंतिं अमेरिकाय् वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनया च्याप्टर, पासा पुचः अमेरिका लिसें नेवाः अर्गनाइजेशन अफ अमेरिका थें संस्थातय्सं व्यवस्थापनया सकतां भाला कया ज्या याइगु जुयाच्वंगु दु । थुकिया तयारि अन च्वंपिं पासापिसं बांलाक्क यानाच्वंगु दु । जितः विश्वास दु, अमेरिकाया नेवाःतय्सं निक्वःगु सम्मेलनया व्यवस्थापन तःजिक याइ ।

वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनपाखें जुयाच्वंगु ज्याखँ छु छु खः ?
हलिमय् न्यंक नेवाःतय् संगठन जूगुलिं थुकिया मुंज्या इलय ब्यलय स्काइपपाखें जुयाच्वंगु दु । भौतिक रुपं मिटिङ च्वनेगु ज्या उलि सम्भव मदु । तर थथे स्काइपं मिटिङ च्वनाः नेपालय् तःभुखाय् ब्वयेधुंकाः नेपाःमिपिन्त ग्वाहालि यायेगु निर्णय जूकथं हलिमय्न्यंक आर्थिक ग्वाहालि मुंकेगु ज्या नं जुल । थुगुसी विषेशत नेपाःया तःभुखाचं कःपिन्त ग्वाहली यायेगु ज्या जुल । वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशन नेपाल च्याप्टरया सक्रियताय् सक्व, पांगा, लुभु, सिद्धिपुरय् प्रारंभिक राहतया ज्या जुलसा नेपालमण्डल राहत अभियानया राहत ज्यायात ग्वहालीकथं प्यंगू लाख, भुखाचं स्यंगु नेवाः एफएफया ज्यासः दयेकेत नेपालभाषा एकेदमीयात प्यंगू लाख, विराट नेपालभाषा गुथीया नेवाः च्वमिपिन्त ग्वाहालि ज्यायात छगू लाख दां वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनपाखें बीयागु जुल । ल्यं दुगु मेगु दामं हानं छुं मेमेगु नं ज्या यायेगु ग्वसाः जुयाच्वंगु दु । अथेहे रिलिफ फुड डिस्ट्रिब्युसन फर अर्थक्वेक भिक्टिम चिल्ड्रेन नाप जाना स्वद्वःम्ह मस्तयत पोषणयुक्त नसाः इनेज्या नं यानागु जुल ।

मेताखँ, अर्गनाइजेशनपाखें न्हूगु संविधानय् सुझाव फ्वंगु इलय् नेवाः हकहितया खं फुक्क खँ दुथ्याकाः सुझाव छ्वयागु खः । तर दुःखया खं वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशपाखें वियागु छगू हे सुझाव नं न्हू संविधानय दुथ्याकेगु ज्या मयात । खयत ला मेमेपिसं ब्यूगु सुझावत नं न्हू संविधानय् दुथ्याकेगु जूगु मदु नेवाःतय्गु मुद्दा, नेवाःतय्गु आन्दोलन, नेवाः व्यक्तिपिन्त हःपाः बीकथं इलय्ब्यलय् समसामयीक बिषय वक्तव्य पिथनाः नेपालय् च्वंपिं नेवाःतय्गु सलय् सः थनेगु ज्या न जिमिसं याना च्वनागु दु ।

वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशन नीस्वने धुंकाः विश्वन्यंकं च्वंपिं नेवाःतय् दथुइ गुज्वःगु जागरण ब्वलंगु तायेका ?
वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशन नेवाःतय् जातीय व भाषीय अधिकारया नितिं नीस्वंगु संस्था खः । स्वाभाविक रुपं संगठन नीस्वने धुंकाः विश्वन्यंकं च्वंपिं नेवाःतय् दथुइ भाषा, जातिया अधिकारया निंतिं सः तयेमाः थुकिया निंतिं सनाच्वंपिन्त झीपिं देशंपिने च्वंसां ग्वाहालि यायेमाः धइगु चेतना ब्वलंगु दु । म्हो इलय् जूसां आःया निंतिं थुलि चेतना थनेगु नं तःधंगु खँ थें च्व ं।

थ्व अर्गनाइजेशनया पलिस्था गुकथं जुल ?
ताः ई न्ह्यवलिसें हे हलिमय् नं विश्व नेवाः संगठन माः धकाः धइगु सः पिहाँ वःगु खः । विशेषतः अमेरिकाया नेवाः न्ह्यलुवापिं दयारत्न शाक्य, त्रिभुवन तुलाधर, दिव्य हाडा आदिपिसं न्हापा हे छुं छुं ज्या न्ह्याकूगु खः । तर मुर्त रुप काये मफयाच्वंगु वयकःपिनिगु कुतः लिपा हाकनं नेसेका थें ईमेलया सामाजिक सञ्जाल, स्काइप, माध्यमं हलिमय् न्यंक नेवाःतय्दथुइ नेवाःतयगु संगठन माःगु खँय् सहलह जुयावन । नेपालय् हे नं महेश्वर श्रेष्ठ, अर्थ तुलाधरजु आदिपिसं नं थःपिनिगु कथं ज्याखंत न्ह्याकादिल । थीथी कथंया सहलहया क्रमय् दकलय् न्हापां २०१० सनय् थ्व संस्था भाजु दयारत्न शाक्यया संयोजकत्वय् तदर्थ समिति कथं नीस्वनेगु ज्या जूगु खः । लिपा सन् २०११ य् लण्डनय् न्हापांगु सम्मेलन जुल । थुगु हापांगु सम्मेलनं जितः नायःया भाला ब्यूगु जुल ।

नायःया भाला कयादी धुंकाः छिगु मू ज्या छु जुल ?
विश्व नेवाः संगठनया मू ज्या धैगु विश्वन्यंकया नेवाःत लिसें स्वापु क्वातुका वनेगु व नेपालय् नेवाःतय् तनाच्वंगु अधिकारया नितिं ल्वानाच्वंपित ग्वाहालि व तिबः बीगु खः । थ्वया नितिं विश्वन्यंकया नेवाःतयत न्ह्यघ्वायेगु खः । वर्ल्ड नेवाः अर्गनाइजेशनं मुलत नेवाः अधिकारया निंतिं सकलयात आव्हान यायेगु थीथी कथं सचेत यायेगु ज्या याना वैच्वंगु जुल । थीथी देशय् विश्व नेवाः संगठनया च्याप्टरत दयेका यनेगु ताःकथं नेपाः अमेरिका, जर्मन, नेदरलन्द आदि देशय् च्याप्टरत दयेकेज्या जुइधुंकलसा च्याप्टर मदुनिगु मेमेगु देशय् च्याप्टरत दयेकायनेगु कुतः नं जुयाच्वंगु दु । च्याप्टरत मदुगु तर नेवाः संगठनत दयेकातये धुंकूगु देशय् अपिं नेवाः संगठनत लिसें स्वापु तया विश्व नेवाः संगठननापं आबद्ध यानायंकेगु ज्या नं जुयाच्वंगु दु ।

छिं स्वयेबलय् नेपालय् नेवाःतयगु आन्दोलन गुकथं न्ह्यानाच्वंगु दु थें च्वं ?
नेवाःतय्सं यक्व दँ न्ह्यवनिसें आन्दोलन याना वयाच्वंगु खः । तर आःतलें नेवाःतय्सं थःगु छुं नं अधिकार कायेफुगु मदु । न्हूगु संविधानं नेवाःत तःधंगु द्यापं फयेमाःगु दु । न्हूगु संविधानय् नेवाःतयगु अधिकार गनं नं सुनिश्चित जुयाच्वंगु मदु । तर नेवाः नेतृत्वं नापं नेवाःतय्सं छुं यायेफयाच्वंगु मदु । मेखे थारु मधेशीतयसं थःगु अधिकारया निंतिं आन्दोलन यानाच्वंगु दु । तर थुगु आन्दोलनया समर्थनय् नेवाःतयसं छुं नं कथं ग्वाहालि यायेफयाच्वंगु मदु । नेवाःत थःगु अधिकार नितिं नापं मधेशितयत थौंया सरकारं यानाच्वंगु दमन व अत्याचारया विरोधय् नं सः तया नेवाःत आन्दोलनय् कुहांवये हथाये जुइ धुंकूगु दु ।

नेवाःतयगु निंतिं ज्या यायेत सदांया निंतिं गुबलय् नेपाः लिहाँ झायादी ?
जिपिं विदेशय् दुसां नुगः धाःसा न्ह्याबलें नेपालय् दु । न्हापांनिसें हे भाषा, जाति, संस्कृतिया ख्यलय् क्रियाशील जुयाच्वनागु कारणं यानाः नेपालय् च्वंपिं नेवाःतय्गु खँय् अप्वः च्यूताः कायेगु स्वाभाविक हे खः । भौतिक रुपं नेपालय् मदुसां नुगः जिमिगु नेपालय् दु । नेवाःतय्गु हक, अधिकार सुनिश्चित यायेगु संघर्षय् दु धकाः थुइकादीत इनाप याना ।

गनतक नेपालय् गुबले लिहां वयेगु धइगु गुगु न्ह्यसः दु, व्यवसायया कारणं यानाः थौं नेपालं तापाक्क पिने देशय् लानाच्वसां लिपा वया नेपालय् च्वना ज्या याःवयेगु जिगु मनसुवाः खः । परिस्थिति छिन कि हे नेपालय् वयाः नेवाःतयगु निंतिं हे ज्या यायेगु जिमिसं ताः तयाच्वनागु दु ।

Source:
http://www.newaonlinenews.com/%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%82-%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82-%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%83%E0%A4%A4%E0%A4%AF-%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0-%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4-%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%83%E0%A4%97%E0%A5%81-%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%81-%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B2-%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0#sthash.3x9nRHt3.dpuf