भाषा, संस्कृति व नेवाः पहिचानया नितिं मुनेमाल

interview-with-subhash-ram-prajapati
खँल्हाबल्हा
सुभाषराम प्रजापति
छ्याञ्जे/प्रवक्ता
हलिं नेवाः दबू केन्द्रीय समिति

हलिं नेवाः दबूया केन्द्रीय अधिवेशन वइगु मार्चया २५ निसें २७ तक्क अमेरिकाया बाल्टिमोरय् जुइत्यंगु दु। आः उगु अधिवेशनया नितिं माःगु तयारीया नितिं ज्यात जुयाच्वंगु दु। वहे झ्वलय् दबूया केन्द्रीय समितिया छ्याञ्जेलिसें प्रवक्ता सुभाषराम प्रजापतिलिसे बिराजकाजी राजोपाध्यायं यानादीगु खँल्हाबल्हा थन न्ह्यब्वयाच्वना ।

हलिं नेवाः दबूया आः जुइत्यंगु निक्वःगु अधिवेशनया तयारी गुकथं जुयाच्वंगु दु?
आः अधिवेशन मार्चया २५, २६ व २७ स्वन्हु जुइगु जुल । अधिवेशन याय्गु थाय् नं न्हापा हे क्वःजीधुंकल । तयारीया खँय् थ्व अधिवेशन हलिं नेवाः दबूया ग्वसालय् हे जुइगु खत। उकिया नापं अनया निगू स्थानीय संस्था नेवाः अर्गनाइजेसन अफ अमेरिका व नेवाः पासा पुचः अमेरिकालिसे नं जानाः याय्त्यनागु खः । वय्कःपिं लिसे जानाः नं ज्याझ्वःया तयारी जुयाच्वंगु दु।

अधिवेशनया झ्वलय् स्वन्हु छु गुकथंया ज्याझ्वः जुइत्यंगु दु ले?
स्वन्हुया ज्याझ्वलय् छन्हु नापलाय्गु व म्हसीका कालबिलया ज्याझ्वः जुइगु जुल । निन्हुया दिनय् थीथी ज्यापौ न्ह्यब्वय्गु ज्याझ्वः जुइ । उकी नेवाः भाय् संस्कृतिलिसें नेवाः व्यवसाय, लजगाः, ल्याय्म्ह पुस्ताया आबद्धता आदि कथंया थीथी बिषयस ज्यापौ न्ह्यब्वय्गु ज्या जुइ । थुगु ज्याझ्वःयात छत्थुं हे निगू, स्वंगू ज्याझ्वः याय्गु ग्वसाः दु। छखे व्यवसाय सम्बन्धि, मेखे भाषा, संस्कृति सम्बन्धि ज्यापौ न्ह्यब्वय्गुकथं ज्याझ्वः याय्गु योजना दु झीगु। फयांफक्व व ईयात अप्वः सदुपयोग याय्गु बिचाः दु। वहे दिनय् संस्थाया न्हूगु कार्यसमिति ल्यय्गु ज्या नं जुइ । उकियालिसें सांस्कृतिक ज्याझ्वःया नं योजना दय्कागु दु। व धुंकाः कन्हय् कुन्हु अनया संस्थालिसे अन्तक्र्रिया याय्गु जुइ । मुख्य रुपं स्वन्हुया ज्याझ्वः धइगु थ्वहे खः ।

न्हूगु कार्यसमितिया स्वरुप गजाःगु जुइ ?
२७म्हेसिगु कार्यसमिति गठन जुइ । नायः जुल, व धुंकाः वरिष्ठ उपाध्यक्ष छम्ह, उपाध्यक्ष प्यम्ह दु। व धुंकाः मू छ्याञ्जे, छ्याञ्जे, दांभरिं अले जनसम्पर्क अधिकृत धकाः छम्ह दु। अले मेपिं दक्वं केन्द्रीय दुजः दइ । न्हूगु कार्यसमितिया नितिं उम्मेदवारी दर्ताया प्रक्रिया गुकथंया दु ले? उम्मेदवारी बीगु नितिं झीगु वेबसाइटय् फारम दु। उम्मेदवारी बीगु खःसा फेब्रुअरी १४ तक्कया दुने थःगु देय्या सिफारीसलिसें फारम जाय्काः सबमिट याय्माल । लिपा उम्मेदवारी लित काय्गु खःसा उकिया नितिं मार्च १४ तकया ई दु। उम्मेदवारी दर्ता धुंकाः भिसाया ई लिपा लाय्फु अथवा भिसा मवय् नं फु। अजाःगु अवस्थाय् स्काइप अथवा मेगु छुं अनलाइन माध्यमपाखें नं ब्वति काय्फइ ।

थुगु अधिवेशनं छिकपिन्सं ल्ह्वनादीत्यनागु मुद्दा व हसना छु खः ?
थुगु अधिवेशनपाखे झीसं मुख्य रुपं Uniting together for language, culture and identity धकाः धयागु दु। थुकिं झीसं धाय्त्यनागु धइगु दक्कलय् न्हापां मुनेमाल, झी दक्वं मुनाःलि भाषा, संस्कृति व नेवाः पहिचानया नितिं ज्या याय्गु धइगु झीगु हसना व उद्देश्य जुल ।

थुगु अधिवेशनय् सहभागिता गुलितक दइथें च्वं?
अधिवेशन याय्गु थाय् च्यासः क्षमताया खः । आःतकया ल्याखं स्वसः स्वयां च्वय् जुइगु निश्चित हे जुइधुंकल । व ल्याः अझ थहां हे वनाच्वंगु दु। न्यासः निसें खुसःतक थ्यनीगु अनुमान दु।

उलिमछिया ल्याखय् सहभागिता दइबलय् व्यवस्थापन याय्त थाकुइ मखुला ?
थाकुइत ला थाकुइ । तर थ्व ल्याः धइगु दक्वं पिनं वइपिं मखु। थ्व ज्याझ्वः जुइगु थाय् बाल्टिमोर खः । अनं सतीगु थाय्त मेरीलाय्ण्ड, भर्जिनिया, वासिङ्टन डिसि आदि थासं नं सहभागी जूवइपिं यक्व दु। अमेरिकाय् दुने हे मेमेगु थासं नं मनूत वइपिं दु।

आर्थिक पक्षया ल्याखं ला खर्चं यक्व हे जुइ जुइनि, गुकथं व्यवस्थापन यानादी त्यना ?
पक्कां हे खः । थ्व ज्याझ्वलय् खर्च ला यक्व हे जुइ । नेपाल अले मेमेगु देशं वइपिं पाहांपिन्सं वय्वनेया टिकटलिसें नय्गु, च्वनेगुया व्यवस्था थम्हं हे याय्त इनाप याःगु कारण नं थ्वहे खः । उकिया लिसें लुमन्ति पौ पिथनेत्यंगु दु। उकी हे विज्ञापन अले प्रायोजनया माध्यमं नं आर्थिक व्यवस्थापनया कुतः जुयाच्वंगु दु। नापं सुनां डोनेसन बी चाहे जूसा व नं काय्गु जुइ । अले ब्वति कयादीपिनिगुपाखे ं दर्ता शुल्क नं तयातइगु दु। नेपालं झाइपिन्त ३० डलर अले मेथासं झाइपिन्त ५० डलर दर्ता शुल्क क्वःछिना तयागु दु।

वय्वनेगु टिकटलिसें नय्गु, च्वनेगु हाकनं दर्ता शुल्क दक्वं धाय्बलय् ब्वति कयादीपिनिगु नितिं आर्थिक भार अप्वइ थें मताःला ?
थुगु खँय् WNO पाखे नं फयांफक्व ग्वाहालि याय्गु धकाः कुतः जुयाच्वंगु दु। नेपालं झाइपिन्त नय्गु च्वनेगु व्यवस्था याय् फइला, अन नापनापं च्वंपिं नेवाःतय्गु छेँय् च्वनेगु होम स्टेया व्यवस्था याय्फइला धकाः स्वयाच्वनागु दु। थुलि हे याय्फइ धइगु निश्चित हे ला जूगु मदुनि । तर थुकी कुतः धाःसा जुयाच्वंगु दु।

साभार: लहना वाःपाै दँ २ ल्याः ४०